Hoe werkt een schuifmaat?

Een schuifmaat is een handig instrument voor binnen-, buiten-, diepte- en hoogtemetingen. Maar hoe meet je nauwkeurig en voorkom je fouten? In deze video leg ik het uit.

Transcriptie

Vandaag gaan we in op het basisgebruik van een schuifmaat. In dit geval hebben we een Mitutoyo 150mm schuifmaat.

Het nut van de beschermhoes

In de verpakking zie je dat de schuifmaat nog een beschermhoesje heeft. De doos doe je namelijk niet in je gereedschapskist. Hou het hoesje wel bij je. In het hoesje hebben we de schuifmaat, met op de pennetjes achterop het beschermbuisje, zodat de punten recht blijven en de nauwkeurigheid goed blijft. Doe deze na gebruik er weer op, want op het moment dat je de schuifmaat laat vallen, is de nauwkeurigheid namelijk alweer een stuk minder dan wanneer je hem nieuw uit de verpakking haalt. 

Eerjan toont de schuifmaat in het meegeleverde hoesje.

De onderdelen van een schuifmaat

De schuifmaat geeft aan de bovenkant inchmaten aan en aan de onderkant metrische maten. Achterop hebben we een schroefje zitten. Op het moment dat je iets gaat meten, zet je het schroefje vast. Als je de schuifmaat vervolgens van je werkstuk afhaalt en vijf minuten later kijkt, zie je dat hij nog steeds op dezelfde maatvoering staat. Aan de voorkant hebben we een gedeelte waarmee je een buitenmaat kunt meten. Aan de achterkant hebben we de puntjes waarmee we een binnenmaat gaan meten. Daarnaast zie je aan de onderkant dat er nog een puntje uitschuift. Daarmee kun je eventueel een hoogte of een diepte meten. 

Een close-up van de schuifmaat waarop de meeteenheden te zien zijn

Een schuifmaat aflezen doe je zo

Tot zover de basis. Hoe gaan we hem gebruiken? Als voorbeeld neem ik een lagerblok. Voor een vlakke ondergrond kun je het doosje gebruiken. Wanneer je kijkt op de schuifmaat, dan zie je onderaan en bovenaan het getal nul. Vanaf dit nulletje wordt er gemeten bij de metrische en inchmaat.

Als je de buitenkant van het lager gaat meten, zet je de buitenkant er omheen, schuif je ze naar elkaar toe en kun je deze aflezen. Het is belangrijk dat je de schuifmaat afleest vanaf de nul en niet vanaf waar het metaal begint. 

Een schuifmaat aflezen vanaf het nulpunt

Meten met de voorkant of onderkant

Als je de binnenkant meet, steek je de binnenkant van de schuifmaat in het lager. Je trekt hem aan, draait het schroefje vast, haalt de schuifmaat eruit en leest vervolgens weer vanaf de nul af.

Dan is er nog de hoogte van het lagerblok. Die kunnen we op twee manieren meten. Manier één: meten met de voorkant. Manier twee: je legt het lager neer en meet door het puntje aan de onderkant van de schuifmaat te laten zakken tot deze het lager aanraakt. Vervolgens lees je aan de bovenkant de meting af. 

De hoogte van het lagerblok meten
De binnenkant van het lagerblok meten met het scherpe gedeelte

Waar is het scherpe gedeelte voor?

Aan de binnenkant hebben we twee dingen kunnen afmeten. De achterkant van de schuifmaat is scherp. Gebruik deze niet als kraspen. Aan de voorkant zie je een scherpe kant en een brede kant. Daarmee kun je eventueel verschillende metingen doen. Zouden we nou draad willen meten aan de binnenkant, dan kan ik met de scherpe punt ertussen meten.

Ga ik dit met het brede gedeelte doen, kom ik er niet goed tussen en kan ik geen goede meting maken. Daar heb je dus eventueel de mogelijkheid om het scherpe gedeelte te gebruiken. Het is heel gemakkelijk om hem als kraspen te gebruiken, maar doe dit niet! De nauwkeurigheid gaat hiermee achteruit. Een schuifmaat is een stuk precisiemeetgereedschap, wat je graag goed en helder wilt houden. Tot zover het basisgebruik en het aflezen.

De dikte van een bout meten met een schuifmaat

Ik kan me voorstellen dat je ze op een hele andere manier gebruikt om te meten of de schuifmaat af te lezen. Laat het weten in de comments.